Sự đồng cảm có phải là nguồn gốc của sự sáng tạo?

Khi chúng ta đào sâu vào thế giới của Design Thinking, chúng ta thực sự tìm kiếm điều gì? Đó có phải là một cuộc cách mạng? Hay là một sự thay đổi mạnh mẽ? Có thể là sự sáng tạo không giới hạn? Hay phải chăng đó là một trải nghiệm mang đậm tính “con người”?

Trong thế giới của Design Thinking thường ẩn chứa nhiều điều thú vị về sự đồng cảm. Đó là ngọn lửa kích thích sự sáng tạo, la bàn hướng dẫn sự đổi mới và là điều tạo nên bản thể con người. Sự đồng cảm hoạt động một cách tinh tế, thường ẩn sâu bên trong nhưng tác động mạnh mẽ. Hãy khám phá sâu hơn vào một số ví dụ và làm sáng tỏ rằng sự đồng cảm không chỉ là một công cụ mà còn là nguồn gốc thật sự của nhiều phát minh.

Tesla

Sự đồng cảm là một loại gia vị bí mật đằng sau nhiều thương hiệu hấp dẫn. Ví dụ, Tesla, do Elon Musk dẫn đầu, đã cách mạng hóa ngành công nghiệp ô tô bằng cách tạo ra những chiếc ô tô điện kết nối với người tiêu dùng cả về mặt cảm xúc lẫn lý tính. Sự đồng cảm của Musk cho những lo ngại về môi trường và mong muốn mang đến vận tải bền vững đã dẫn đến sự phát triển các phương tiện di chuyển điện không chỉ thân thiện với môi trường mà còn thời trang và tiên tiến về công nghệ.

Tesla Model 3 tại trạm sạc ở Wittenburg, Đức. Ảnh: Avda

Apple

Một ví dụ nổi tiếng khác là Apple, nổi tiếng với triết lý thiết kế dựa trên người dùng do Steve Jobs định hình. Jobs và cộng sự của ông tại Apple đã đồng cảm sâu sắc với các nhu cầu và mong muốn của người dùng công nghệ. Họ hiểu rằng người tiêu dùng muốn có các thiết bị trực quan và thẩm mỹ. Kết quả là loạt sản phẩm như iPhone, iPad và MacBook không chỉ đáp ứng các yêu cầu chức năng mà còn cung cấp một kết nối cảm xúc và trải nghiệm người dùng thú vị.

Steve Jobs công bố iPhone

Worn Wear

Một ví dụ khác xuất sắc về việc đồng cảm sâu sắc với con người và hành tinh mang đến sự đổi mới trong sản phẩm và câu chuyện thương hiệu là Patagonia. Cam kết của họ về tính bền vững dựa trên sự đồng cảm với hành tinh, thúc đẩy các sản phẩm và cách tiếp cận sáng tạo để giảm thiểu tác động lên hệ sinh thái. Thiết kế sản phẩm của Patagonia ưu tiên tính năng và độ bền cho người yêu thể thao ngoài trời, và các sáng kiến như “Worn Wear” duy trì vòng đời bền vững của sản phẩm.

Patagonia “Worn Wear”; Ảnh: Lachlan Gardiner & Jamie Lee Brown

Nguồn gốc của sự sáng tạo

Hãy tưởng tượng mỗi phát minh như một cuộc hành trình vào thế giới chưa được biết đến – một cuộc tìm kiếm để giải quyết vấn đề và tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn. Trong lĩnh vực này, đồng cảm xuất hiện như một chiếc tàu điều khiển chúng ta qua vùng biển chưa hề được khai phá, nối liền khoảng cách giữa vấn đề và giải pháp.

Đồng cảm là nghệ thuật hoá thân vào vai của người khác. Đó là khả năng nhìn thế giới qua đôi mắt của họ, cảm nhận những gì họ cảm nhận. Bằng cách thực sự đồng cảm với người dùng, chúng ta khám phá ra nhiều phát minh mới. Chúng ta nắm bắt những điểm đau, mong muốn và ước mơ của họ, dẫn đến việc tạo ra các giải pháp chạm đến người dùng ở một cấp độ sâu sắc.

Sự đồng cảm

Như Brené Brown đã nói, “Đồng cảm là kết nối với những cảm xúc đứng sau một trải nghiệm.”

Đồng cảm vượt xa việc chỉ hiểu bề ngoài hoàn cảnh của người khác. Bên cạnh đó, đồng cảm đi sâu vào cảnh quan cảm xúc của trải nghiệm. Đó là về việc thiết lập một kết nối chân thành, chân thành với cảm xúc của người khác, chứ không chỉ là hoàn cảnh của họ.

Ví dụ, trong khi đồng cảm tư duy giúp chúng ta nhận thức được trạng thái tinh thần của người khác, đồng cảm cảm xúc là khả năng thực sự cảm nhận cùng với người khác và chia sẻ cảm xúc chung với họ, và ở cấp độ cao nhất, thấu cảm khiến chúng ta cảm nhận đau khổ và hạnh phúc của người khác và thậm chí là động lực khiến chúng ta giúp đỡ họ.

The Three Types of Empathy, Irina Yugay

Airbnb

Ví dụ về Airbnb minh họa hoàn hảo cách đồng cảm có thể thúc đẩy sự đổi mới và làm thay đổi ngành du lịch. Những người sáng lập Airbnb, Brian Chesky, Joe Gebbia và Nathan Blecharczyk, không chỉ có mục tiêu cung cấp chỗ ở; họ muốn tạo ra một cảm giác thân thuộc cho những người đi du lịch.

Ảnh: Karsten Winegeart, Unsplash

Bằng cách thấu hiểu sâu sắc chủ nhà và khách thuê, Airbnb đã cách mạng hóa ngành du lịch. Họ hiểu những nỗi sợ hãi và không chắc chắn của các chủ nhà mở cửa nhà của mình cho người lạ, và họ đã giải quyết những mối lo ngại này thông qua việc xác minh danh tính và xây dựng niềm tin. Đồng thời, họ đã đồng cảm với những người du lịch muốn hơn chỉ một nơi ở; họ muốn kết nối với người dân địa phương và trải nghiệm các điểm đến như người địa phương. Nền tảng của Airbnb đã làm cho điều này trở nên khả thi, dẫn đến một cộng đồng toàn cầu của chủ nhà và du khách. Sự thành công của Airbnb không chỉ được gán cho sự thành thạo về công nghệ của họ mà còn đến từ sự hiểu biết sâu sắc về cảm xúc, khát vọng và thách thức của người dùng.

Ảnh: Debby Hudson, Unsplash

Đồng cảm không chỉ là một bước trong quá trình tư duy thiết kế; nó là nền tảng mà toàn bộ hành trình được xây dựng. Điều này không chỉ đơn thuần là hiểu những gì người ta nói; nó liên quan đến việc nắm bắt cảm xúc, giá trị và động cơ thúc đẩy hành vi và quyết định của họ.

Đồng cảm là một quá trình liên tục trong suốt hành trình phát minh với tư duy thiết kế, vì vậy ngành này đôi khi được gọi là “thiết kế tập trung vào con người” hoặc thậm chí là “thiết kế tập trung vào cuộc sống”. Nó bắt đầu với nghiên cứu để xác định và định nghĩa vấn đề, tạo ra các giải pháp sáng tạo và kết thúc bằng việc kiểm tra để đảm bảo rằng các giải pháp có sự đồng cảm và ý nghĩa với người dùng.

Vì vậy, khi bắt đầu hành trình sáng tạo, hãy nhớ rằng đồng cảm không chỉ là một công cụ; nó là trái tim và tâm hồn của quá trình, và chính sự hiểu biết sâu sắc về trải nghiệm con người mới là nguồn gốc của sự sáng tạo. Vì vậy, hãy tiếp nhận nó với một trái tim và tâm hồn rộng mở, và để nó phát triển qua mọi giai đoạn của cuộc hành trình tư duy thiết kế và sáng tạo của bạn.